Twee weken eerder hield Aad Mansveld de Europa Cup omhoog
Zoals bekend gaat de 120ste verjaardag van ADO Den Haag gepaard met de lancering van een speciale en uiterst bijzondere historische website, wat later dit jaar. Maar nu al biedt het wedstrijdschema van ADO Den Haag de mogelijkheid om speciale gebeurtenissen uit het verleden van een historisch tintje te voorzien. Zo was FC Den Bosch – de tegenstander van aanstaande zondag – in 1971 de eerste Eredivisie tegenstander van fusieclub FC Den Haag. En voor (ook fusieclub) FC Den Bosch was het trouwens ook het allereerste Eredivisieduel.
Door Jan Hermen de Bruijn
Het is geen gewaagde stelling: het ADO van 1970-1971 was een echte Europese topploeg. Helaas werd ADO - door een arbitrale blunder in de laatste wedstrijd van het seizoen 69/70 tegen Ajax Europees voetbal door de neus geboord (scheidsrechter Boosten werd algemeen door de kranten bekritiseerd omdat hij ADO geen penalty toekende, waardoor de wedstrijd tegen Ajax in 1-1 eindigde en ADO net dat ene punt tekort kwam om Europees te mogen voetballen) en dus kon zich ADO het seizoen erop niet in Europa Cup-verband met andere topclubs meten.
Desondanks deed ADO meer dan genoeg om de kwalificatie ‘Europese topclub’ te verdienen. In de loop van het seizoen werden wereldkampioen Feyenoord en aanstaand Europees kampioen Ajax geklopt. ADO werd herfstkampioen in de Eredivisie (destijds waarschijnlijk de sterkste competitie ter wereld) en finishte als derde. Ook bleek ADO ongeslagen in tien Europese oefenwedstrijden en werd er in Madrid gewonnen van Atlético Madrid, dat kort daarvoor nog had gespeeld in de halve finale van de Europa Cup voor Landskampioenen.
In die tijd opende FC Den Haag het seizoen in Katwijk. Op 17 juli 1971 was FC Den Haag's allereerste wedstrijd. Quick Boys werd met 6-0 geklopt. Aad Kila showt de nieuwe rood-geel-groene outfit.
Geen wonder dus dat bestuurders van zowel ADO als ook van de Gemeente Den Haag in die tijd van mening waren dat er nog maar een héél klein zetje nodig was om ADO tot aan het niveau van Ajax en Feyenoord te brengen. En – zo dachten ze - dat zetje zou heel goed een fusie met stadgenoot Holland Sport kunnen zijn. Dus toen op zaterdagmorgen 22 mei 1971 om 10 over één in de ochtend 34 ADO-leden (met zes tegenstemmers en één onthouding) akkoord gingen met het samengaan tot FC Den Haag/ADO (die dubbele naam was een absolute voorwaarde), was dat in de verwachting dat de positie van de Haagse club in de top van het vaderlandse voetbal was veiliggesteld. Zeker omdat de Gemeente Den Haag voor 1,1 miljoen gulden het Zuiderpark Stadion van de club overnam en jaarlijks drie ton subsidie wilde geven.
FC Den Haag op 22 juli 1971 voor de oefenwedstrijd bij Fortuna Vlaardingen.
Staand v.l.n.r.: Weimar, van der Burch, Kila, van Vliet, Roggeveen, Advocaat, de Zoete, Couperus, Ardesch.
Zittend v.l.n.r.: Thie, Mansveld, Hestad, Wijngaarde, Korevaar, Pas, Berg, Roodnat.
Dat de laatste stap naar de top uiteindelijk niet zou gaan lukken, was in de zomer van 1971 uiteraard nog niet bekend. Sterker nog, fans van het net opgerichte FC Den Haag/ADO zouden het ook niet hebben geloofd. Daarvoor was de sfeer destijds veel te optimistisch. Zoals al jaren gebruikelijk was geweest bij ADO, had ook FC Den Haag/ADO die zomer het prudente begrotingsbeleid voortgezet. Het geld van de transfer van Lex Schoenmaker naar Feijenoord was gebruikt om de belangstelling van PSV voor Aad Mansveld (600.000 gulden plus Guus Hiddink!!!) af te slaan, om zowel hem als ook doelman Ton Thie voor vijf jaar vast te leggen. Piet de Zoete en Dick Advocaat kregen een 3-jarig contract en daarnaast was er ook nog geld om rechtsback Thijs Wijngaarden los te weken bij Telstar. Aan de andere kant werden àlle overbodige Holland Sport-spelers uit de gezamenlijke groep van 59 contractspelers (!) keurig geloosd; een flink aantal van hen aan Fortuna Vlaardingen. Alleen Sjaak Roggeveen, Paul Roodnat en doelman Woody Louwerens kregen een plaats in de selectiegroep van trainer Václav Ježek, die – zo vertelde hij aan het Algemeen Dagblad – tevreden was met het feit dat hij nu voor een aantal vitale plaatsen in de hoofdmacht meer gelijkwaardige kandidaten had: “Het is logisch dat je als trainer blij bent met versterking in de breedte, maar om het ware elftal te vinden zal er toch nog wel gepiekerd moeten worden.”
Sjaak Roggeveen lanceert een mislukte doelpoging
Ježek was niet de enige die veel van de fusieclub verwachtte. Ton Thie bijvoorbeeld hield zich in de befaamde Voetbalkrant van Het Vrije Volk bepaald niet in: “'Ons eerste doel zal zijn om net als vorig jaar thuis ongeslagen te blijven. En als het kan iets meer bereiken dan de laatste keer. Ik zie dat wel zitten. We zijn wat rijper geworden. Vorig seizoen geloofden we niet eens in ons eigen kunnen. We stonden notabene - en dat had niemand vooruit verwacht – 16 weken bovenaan en dat heeft geen andere club dat jaar gepresteerd”.
Zoals altijd toonde Aad Mansveld de meeste branie. Tegen Het Parool zei hij ronduit dat FC Den Haag (wij noemen hierna de nieuwe fusieclub verder zo) een grote kans maakte op de landstitel. „Feijenoord en Ajax zijn niet sterker geworden. Bij Ajax lopen een paar nieuwe spelers rond en er is een nieuwe trainer. En de spelers van Feijenoord zijn een dagje ouder. Feijenoord heeft ook weinig aangekocht. Ja, Lex Schoenmaker. Maar die had meer downs dan ups. Lex is wel een goede voetballer, maar als hij mandekking kreeg liet hij zijn kop hangen".
Overigens stond Aad Mansveld, nog voordat de competitie officieel van start ging , al met de Europa Cup voor Landskampioenen in zijn handen. Op donderdag 29 juli had De Bijenkorf een speciale avond georganiseerd waarbij de gehele FC Den Haag-selectie honderden handtekeningen uitdeelde. Als ‘extraatje’ de mogelijkheid om (voor 2 gulden 50) met de door Ajax-gewonnen Europa Cup op de foto te gaan. Uiteraard werd de beker door de FC-spelers gekaapt. Couperus, Mansveld en Roodnat ‘leenden’ de beker even en hielden hem (op de tweede etage van de Bijenkorf) trots omhoog.
Het grote zelfvertrouwen van spelers en fans werd in de aanloop van het nieuwe seizoen alleen maar versterkt door de resultaten in de oefenwedstrijden: FC Den Haag bleef in de zeven testwedstrijden na de eerste training op donderdag 15 juli ongeslagen. “Uiteraard”, zo vond de aanhang destijds, gewend als men was aan een winnend team.
Twee dagen na die eerste training speelde FC Den Haag – in de traditionele openingswedstrijd bij Quick Boys – de allereerste wedstrijd ooit. Wietze Couperus was de maker van het eerste doelpunt in een wedstrijd, waarin ook het nieuwe tenue werd onthuld. Ton Thie maakte er een dolletje van: “Ik geloof dat ze onze tegenstanders kleurenblind willen maken om ze zo te verslaan. We spelen in groene shirts met gele kraagjes, rode broeken en gele kousen. Het enige wat er aan ontbreekt is een Haagse ooievaar op de rug.”
Doelman Hans van der Pluym van FC Den Bosch was één van de grote uitblinkers in Het Zuiderpark.
Een paar weken later, vier dagen na een uitstekende 0-6 winst bij Eerste Divisieclub PEC (toen nog geen PEC Zwolle), stond op zondag 15 augustus de seizoenopening op het programma tegen het net naar de Eredivisie gepromoveerde FC Den Bosch. Net als de Haagse FC was ook FC Den Bosch’67 een fusieclub, ontstaan uit een samengaan van BVV en Wilhelmina. Na een paar moeilijke seizoenen kregen trainer Jan Remmers en manager Joop van den Klink de ploeg in het seizoen 1970-71 op de rails. In een jaar met slechts twee nederlagen stond promotie naar de Eredivisie al ver voor het einde van het seizoen vast. Het succes bracht de hoofden in Den Bosch niet op hol. De ‘oude selectie’ (zes spelers waren ouder dan 33 jaar) werd aangevuld met een aantal pittige spelers waarvan de Joegoslaven Ciric (van SVV) en Mitic (van Holland Sport) de prominentsten waren. Aan full-professionalisme waagde men zich echter niet FC Den Bosch bleef 's avonds trainen; drie maal per week. Met daarnaast elke woensdagavond een trainingswedstrijd tegen een amateurploeg uit de streek.
Kortom, het FC Den Bosch dat zich op een zonnige zondagmiddag aan het publiek in Het Zuiderpark presenteerde, had al 9 wedstrijden in de benen en was geheel ingespeeld.
En dat was 90 minuten lang goed te merken. Na afloop van 90 minuten matig voetbal waren de complimenten voor FC Den Bosch. FC Den Haag daarentegen – dat wèl met 2-1 won - werd bedolven onder forse kritiek. Zo schreef Wim Schild in de Haagsche Courant: “Het eerste optreden van de FC Den Haag in competitieverband eindigde in een desillusie”. En John Linse in Het Vaderland: “De ontmoeting van gisteren biedt de FC Den Haag weinig perspectief voor het duel a.s. zondag tegen Ajax. De verbinding tussen defensie, middenveld en aanval vertoonde mankementen. Organisatie was er niet, vorm óók niet.”
Maar, zoals gezegd, FC Den Haag won wel. Het spel in de eerste helft was – zoals zo vaak - agressief en opportunistisch. Maar ook weinig gevarieerd. Václav Ježek: “'Wij speelden te veel door het centrum. Harry Hestad was op links de aangewezen man, maar hij werd vrijwel genegeerd. Wij kregen toch nog kansen, maar van de zes die wij onszelf in de eerste helft schiepen, werd er maar één benut. Een belachelijk slecht gemiddelde.” Die kans, op slag van rust, was voor Aad Mansveld die een vrije trap van Hestad via de paal in het doel achter Van der Pluym kopte: 1-0.
Toen debutant Wijngaarde in de 55ste minuut knap voorbereidend werk van Hestad en Pas van dichtbij afrondde, leek een dikke Haagse zege in handbereik. Het gebeurde niet. Sterker nog, met nog een kwartier te spelen bracht de grote uitblinker, de 21-jarige Kees Krijgh, de voormalige Holland Sport-spits Ilija Mitic in stelling die Ton Thie wist te passeren.
Thijs Wijngaarde prikt FC Den Haag’s tweede treffer tegen de touwen
Nog even over de voorspellingen van Mansveld dat “Feijenoord en Ajax niet sterker zijn geworden” kwam niet uit. Sterker nog, onder leiding van nieuwe trainer Ștefan Kovács ontwikkelde Ajax zich tot de met afstand sterkste ploeg ter wereld. Een steeds dapper en goed spelend FC Den Haag verloor in 1971/72 dan ook alle vijf de ontmoetingen met de ‘grote twee’, overigens steeds met maar één goal verschil.
In drie van de vijf wedstrijden werd geschiedenis geschreven. Op 21 november 1971 bezochten 28.872 toeschouwers de thuiswedstrijd tegen Feijenoord. Het hoogste aantal toeschouwers ooit bij een voetbalwedstrijd in Het Zuiderpark. Anderhalve maand later was FC Den Haag-Ajax op 2 januari de ontmoeting, waarin Johan Cruijff met een lobje over Ton Thie het mooiste doelpunt uit zijn loopbaan produceerde.
En op 11 mei 1972 stonden FC Den Haag en Ajax in Rotterdam tegenover elkaar in één van de beste KNVB-bekerfinales ooit gespeeld. Den Haag verloor nipt met 3-2 maar bood een fenomenale Cruijff & Co in De Kuip heel wat meer weerstand dan Internationale in de Europa Cupfinale enkele weken later in hetzelfde stadion zou doen. Waardoor 1971/72 dan wel geen landstitel opleverde, maar (als verliezend bekerfinalist tegen de landskampioen) in ieder geval wel Europese deelname, een seizoen later.