De 120ste verjaardag van ADO Den Haag gaat gepaard met de lancering van een speciale en uiterst bijzondere historische website, die binnenkort in de lucht zal komen. Maar één verhaal moet nu al verteld worden: dat van ADO’s groots gevierde 60 jarig jubileum. Niet alleen waren er waarschijnlijk nooit zo veel Haagse voetbalprominenten bijeen als bij de receptie in het Park Hotel in Den Haag; achteraf bezien was de jubileumweek ook een sportief keerpunt. In één klap werd ADO van TOB-club een TOP-club.
Voor het zorgvuldig opgeslagen jubileum-fotoalbum uit 1965 was in de vitrines van het oude ADO-museum helaas geen plaats. Het bekijken van de foto’s bij dit artikel, foto’s die zes decennia lang ongepubliceerd zijn gebleven, is op een bepaalde manier dan ook het openen van een tijdcapsule.
Staande v.l.n.r.: Ben Tap, Kees van Maren (oud-speler) , Mauk Weber (27 int.), doelman Willem Koek, record-international, all-time topscorer en kampioenmaker Wim Tap (33 int.), de latere voorzitter Herman Choufoer (1 int.), Toon Berg & Toon Schurink.
Zittend Wim Neuteboom, Rinus Loof, Aad de Jong (5 int.), David Westhoven & Tom Clavan.
Het ADO van begin 1965 was (nog) niet sportief, maar wel bestuurlijk een Nederlandse voetbalmacht. De rood-groenen hadden samen met Feyenoord, Sparta en Excelsior de KNVB de beslissende zet gegeven bij de invoering van profvoetbal. Toon Martens, de voorzitter uit die tijd, werd daarna de belangrijkste voetbalbestuurder van Nederland. Als hij sprak, dan luisterde iedere club. Iets wat later bij zijn opvolgers Nico den Doelder en Herman Choufoer niet anders was.
‘Weltmeister’ Ernst Happel met onder meer aanvoerder Jan Villerius (1x international) en manager Eddie Hartmann.
Verder links Jan Becker en rechts Nico de Groot.
ADO’s 60-jarig jubileum was dan ook een evenement van betekenis geweest. Met verschillende hoogtepunten. Op woensdag 3 februari was er in het clubgebouw al een eerste bijeenkomst geweest speciaal voor mensen die aan en met de club verbonden waren geweest. Twee dagen later, op vrijdagavond, vierden zo'n duizend Hagenaars in de zalen van het Houtrust complex (rotonde, hal, bar etc.) al dansend en pratend de clubverjaardag, gevolgd door de in het fotoalbum vastgelegde feestavond.
V.l.n.r.: Jan Telle, Henk de Mos (vader van Aad) , Frans Kok, Wim Neuteboom, Herman Choufoer, Rinus Loof, Ben Tap, Jan van Beek & Karel Jansen, de oprichter van de VVCS en vader van Rob Jansen.
De bewering dat er nooit eerder en nooit later zoveel Haagse voetbalprominenten bijeen waren is niet gewaagd. Aanwezig waren niet alleen spelers van de generatie die in 1942 en 1943 landskampioen waren geworden, ook de internationals uit latere jaren ontbraken niet, evenmin als de man die zich zou ontwikkelen tot één van de beste trainers ter wereld (Ernst Happel) en de spits die ‘voor eeuwig’ zijn naam verbonden zag aan een speciaal soort doelpunt (Beb Bakhuys). En ook bijzondere officials en beroemde sportjournalisten moeten genoemd worden.
In het midden – als speciale gast - de beroemde 23-voudige international Beb Bakhuys, speler van o.a. HBS en prof bij Metz. Op 11 maart 1934 tegen België, maakte hij zijn beroemdste doelpunt: een vallende kopbal. Een dergelijk doelpunt wordt in Nederland tot op de dag van vandaag een Bakhuijs-kopbal genoemd (sinds de WK 2014 ook wel een Van Persie-kopbal…) Naast hem de latere administrateur Ton van der Tuyn. Links de latere algemeen voorzitter Ir. Kau
Op het moment van ADO’s 60 jarig jubileum was de positie van de rood-groenen in de destijds uit 16 teams bestaande eredivisie tamelijk precair. Op de laatste dag van januari was ADO vrij geweest. De, in die tijd nog vooral Haagse, jongens van Ernst Happel hadden op dat moment 13 punten uit 18 wedstrijden, goed voor een 14de plek. Vlak boven de degradatiestreep. Met een week later een thuisontmoeting tegen Feijenoord voor de boeg.
Ernst Happel en zijn vrouw tekenen het gastenboek.
De ADO-Feijenoord van zondag 7 februari 1965 was achteraf bezien ‘de wedstrijd van de grote ommekeer’. Tot aan dat moment was ADO in de hoogste afdeling één van de zwakke broeders. De hoop op een goed resultaat in de wedstrijd tegen de Rotterdammers was dan ook vooraf niet al te groot, ook al had enkele weken eerder bij ADO een soort mini-revolutie plaatsgevonden nadat de Oostenrijkse trainer het ADO-bestuur een eisenlijst met vijf punten had voorgelegd, waaraan het moest voldoen. Zo niet dan zou hij onmiddellijk zijn functie neerleggen.
Ook Ir. Ad van Emmenes, destijds de meest vooraanstaande sportjournalist van Nederland, liet de receptie niet aan zich voorbij gaan.
Het belangrijkste punt was, dat Happel zèlf het elftal zou gaan samenstellen. Daarvoor – echt waar !!!! - moest Happel zijn keuze nog voorleggen aan voorzitter Nico Den Doelder. Die moest akkoord gaan. Maar wat ook regelmatig gebeurde was dat de praeses wijzigingen aanbracht.
Rechts Theo Timmermans (12 int.) die kort na zijn Oranje-debuut met een hattrick tegen Frankrijk, één van de eerste naoorlogse profvoetballers van Nederland werd. Ook één van de initiatiefnemers van de Watersnoodwedstrijd.
Na Happels ultimatum hadden alle spelers zijn zijde gekozen, waarna het bestuur door de knieën was gegaan. Voor de thuiswedstrijd tegen GVAV had ADO voor het eerst met een Happel-opstelling gespeeld (Thie voor Van Vianen en geen Verlangen, Hoet en Van der Loop, maar wel De Zoete, Jochems en Aardse) en met 4-1 gewonnen. De week erna werd met 3-3 gelijkgespeeld bij PSV.
De jubileumcommissie uit 1965: Gerard Slager, Harm v.d.Oeveren, Nico den Doelder, Frans Kok, Ton van der Tuyn, George van Rosmalen en Rinus Bliek.
Maar nu wachtte – voor een uitverkocht huis – Feijenoord dat met landskampioen DWS in een nek-aan-nek-race om de landstitel was gewikkeld. Op de donderdag voor de wedstrijd waren alle kaarten uitverkocht; op vrijdag gingen de zitplaatsen reeds voor de dubbele prijs van de hand.
KNVB-voorzitter Schröder overhandigt een speciaal gemaakt Delftsblauw bord.
Op zondagmiddag hoefden de 25.000 niet lang te wachten op een eerste ADO succes. Een rol daarbij speelde ADO’s jubileumcadeau, een geschenk van de Haagse sportwethouder Maarten Vrolijk: een splinternieuwe geluidsinstallatie.
Het speciale jubileumbord.
Terwijl, vlak na de aftrap, de stadionspeaker nog de namen van de spelers noemde, leek het wel alsof de ADO-spelers op het veld zijn bevelen opvolgden. Toen de speaker “rechtshalf Jochems” noemde had deze de bal net – na de aftrap – ontvangen. Toen de omroeper bij “middenvoor Maassen” was aangekomen, was de donkerharige spits juist bij de achterlijn gearriveerd. En precies toen de speaker “linksbuiten Aarts” introduceerde, kopte de linksbuiten de bal achter Feijenoord-doelman Eddie Pieters Graafland. Het stond, na iets minder dan 30 seconden, 1-0 voor de in lichtgroene shirts spelende Hagenaars.
Een verzwakt Feijenoord waarbij trainer Kment niet alleen sterspelers Bouwmeester en Kreijermaat moest missen, maar ook de door griep getroffen Henk Groot, werd volledig overlopen door het wild door elkaar spelende ADO, dat in Villerius en Jochems uitblinkers had. Happel na afloop: “Ik heb het nu enkele weken alleen voor het zeggen en sindsdien speel ik geen speciaal systeem meer. We beginnen met een 4-2-4 opstelling, maar daarna heeft iedereen vrijheid. Weg met de theorie, we gaan aanvallen. Alleen met aanvallen komen we er, ongeacht in welk systeem.”
Ton Thie grijpt mis, maar Feijenoord zou niet profiteren.
Er was slechts één moment dat Feijenoord ADO’s dadendrang had kunnen verstoren. Dat was vlak na rust, toen Feijenoord een strafschop kreeg te nemen. Gek genoeg leidde dat bij Feijenoord tot verwarring. Vooraf was afgesproken dat – omdat specialist Groot afwezig was – ex-ADO-middenvelder Guus Haak de penalty zou nemen. Op een of andere manier was dit aanvoerder Eddie Pieters Graafland ontgaan. Hij rende naar voren en vroeg eerst Coen Moulijn en daarna Piet Kruiver of ze de strafschop wilden nemen. Pas nadat beiden weigerden kwam hij tòch bij Haak terecht. De oer-Hagenaar, uitblinker aan Feijenoords zijde, schoot te zacht zodat Ton Thie kon redden.
Het was een klap die Feijenoord niet meer te boven kwam. In de 58ste en in de 85ste minuut scoorde Henk Houwaart, beide keren nadat hij de bal per ongeluk van een Feijenoorder toegespeeld had gekregen.
Kop in het toonaangevende weekblad Sport-en-Sportwereld.
Voor de ADO-spelers was de overwinningspremie van 200 gulden binnen. De premie van 1.000 gulden, te betalen bij niet-degradatie, zou spoedig volgen, want het ADO van Happel was in de rest van het seizoen niet te stuiten. Na de 3-0 zege was ADO gestegen van de 14de naar een 12de positie. Drie maanden later, bij het einde van het seizoen, waren de rood-groenen zelfs …… derde achter landskampioen Feijenoord en ook achter het Amsterdamse DWS.
Een historische prestatie want ADO zou in de Eredivisie nooit hoger komen dan de derde plaats, die overigens ook nog werd bereikt in 1966 en in 1971.
Een mooier jubileumcadeau heeft ADO nooit gehad !
Tekst: J.H. de Bruijn